Lekarz medycyny pracy jest odpowiedzialny za kontrolowanie stanu zdrowia osób zatrudnionych w najróżniejszych zakładach pracy. Sprawuje on również nadzór nad zdrowiem studentów, czy też osób ubiegających się o prawo jazdy lub pozwolenie na broń. Do najważniejszych zadań stawianych przed lekarzem medycyny pracy jest przeprowadzenie badań mających dać odpowiedź na pytanie, czy jest dany kandydat jest zdolny do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Co bada lekarz medycyny pracy?
Z reguły przeprowadza on wszystkie podstawowe badania profilaktyczne. Są to tak zwane badania wstępne, przeprowadza też badania okresowe, które wykonywane powinny być co 1-3 lata w zależności od rodzaju obowiązków danego pracownika. Badania te pozwalają na ocenę, czy pracownik może podjąć się danego zajęcia, a jeśli zajdzie taka potrzeba stwierdza ewentualne przeciwwskazania uniemożliwiające podjęcie pracy w danym charakterze.
Do obowiązków lekarza medycyny pracy należy też przeprowadzenie badań kontrolnych mających miejsce po zwolnieniu zdrowotnym trwającym dłużej niż 30 dni. Badania tego rodzaju wykonywane są w celu stwierdzania, czy pracownik zakończył już leczenie i nic nie stoi na przeszkodzie aby powrócił do wykonywania swoich obowiązków zawodowych.
Jakie badania przeprowadza lekarz medycyny pracy? Ich dobór uzależniony jest od rodzaju wykonywanej przez pacjenta pracy.
Jeżeli ma być on zatrudniony w biurze, na pewno konieczne będzie przeprowadzenie badania wzroku, ponieważ będzie on przez wiele godzin wykonywać swoje obowiązki przy komputerze. Standardowym badaniem jest też pomiar ciśnienia. Oczywiście w przypadku badania wzroku musi być ono przeprowadzone przez specjalistę, jakim jest oczywiście okulista. Badania medycyny pracy dopasowane są do danego stanowiska pracy. Zupełnie inne badania przeznaczone są dla pracowników biurowych, inne zaś dla zawodowych kierowców lub operatorów maszyn budowlanych.
Lekarz medycyny pracy zawsze w pierwszej kolejności wykonuje badania wstępne. Ten typ badania jest przeznaczony dla osób, które dopiero mają rozpocząć pracę w nowej firmie, lub zostały przeniesione na nowe stanowisko, które cechuje się przebywaniem w szkodliwych dla człowieka warunkach. Takich badań nie trzeba przeprowadzać w momencie, gdy w przeciągu 30 dni od rozwiązania umowy podejmujemy kolejne zatrudnienie u tego samego pracodawcy, na stanowisku na którym panują takie same warunki pracy.
Tak samo nie trzeba wykonywać badań lekarskich w momencie zmiany pracodawcy i zajęcia analogicznego lub podobnego stanowiska co w poprzedniej firmie. Wtedy pracownik ma obowiązek dostarczenia nowemu pracodawcy aktualnych badań, oświadczenia o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy w określonych warunkach.
Badania okresowe to kolejny typ badań, który przeprowadzane są przez lekarza medycyny pracy. Są one obowiązkowe dla każdej zatrudnionej osoby i są przeprowadzane w okresie zatrudnienia.
Do takich badań mają też prawo osoby, które zakończyły swoją pracę, a miały w czasie swoich obowiązków zawodowych do czynienia z substancjami o właściwościach rakotwórczych, czy też z niebezpiecznymi dla zdrowia pyłami. Lekarz medycyny pracy wykonuje takie badania systematycznie. Ich przedziały czasowe są uzależnione od specyfiki stanowiska oraz stanu zdrowia pracownika. Badania okresowe składają się z badań ogólnych oraz dodatkowych.
Na przykład, każda osoba pracująca w hałasie powinna według rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej korzystać z badań laryngologicznych przynajmniej raz na rok, osoby pracujące głosem powinny przechodzić badania foniaryczne co pięć lat. Badania tego rodzaju leżą w interesie każdego pracownika, powinien on o nich pamiętać i sumiennie się na nie zgłaszać. Niestawienie się na takie badania w skrajnych przypadkach owocować może rozwiązaniem umowy o pracę.
Badania przeprowadzane przez lekarza medycyny pracy nie tylko dają odpowiedź na pytanie, czy dana osoba może wykonywać daną pracę. Często przy okazji takich kontroli lekarze wykrywają innego rodzaju dolegliwości, które wcześnie zdiagnozowane nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia. To kolejny argument przemawiający za regularnym stawianiem się na kontrole w zakładach medycyny pracy.
Pracownicy za badania tego rodzaju nie muszą ponosić żadnych kosztów. Są one opłacane przez każdego pracodawcę, którego obowiązkiem jest pilnowanie, aby każdy pracownik regularnie zgłaszał się do zakładu medycyny pracy. W razie niedopilnowania tego obowiązku, na pracodawcę również mogą zostać nałożone kary finansowe z Państwowej Inspekcji Pracy.
